Χολοκυστίτιδα είναι η φλεγμονή της χοληδόχου κύστης, η οποία προκαλείται κυρίως από απόφραξη του κυστικού πόρου λόγω χολόλιθων. Πρόκειται για μία επείγουσα ιατρική κατάσταση που απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές.
Αίτια και Παράγοντες Κινδύνου
Η χολοκυστίτιδα διακρίνεται σε οξεία και χρόνια, με την πιο συχνή αιτία να είναι η παρουσία χολόλιθων (χολολιθίαση). Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξή της περιλαμβάνουν:
- Απόφραξη του κυστικού πόρου από χολόλιθους, που οδηγεί σε συσσώρευση χολής και φλεγμονή.
- Μολύνσεις από βακτήρια όπως E. coli, Klebsiella και Enterococcus.
- Αγγειακές διαταραχές που μειώνουν την αιμάτωση της χοληδόχου κύστης.
- Παχυσαρκία και ανθυγιεινή διατροφή, που αυξάνουν τον κίνδυνο σχηματισμού χολόλιθων.
- Απότομη απώλεια βάρους, που διαταράσσει την ισορροπία των χολικών οξέων.
- Σοβαρές ασθένειες και νοσηλεία, ειδικά σε ασθενείς με παρατεταμένη νηστεία ή σήψη.
Συμπτώματα
Η οξεία χολοκυστίτιδα συνοδεύεται συνήθως από:
- Έντονο πόνο στο δεξιό άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς, που ενδεχομένως να ακτινοβολεί στη δεξιά ωμοπλάτη.
- Ναυτία και έμετο.
- Πυρετό και ρίγη, σε περιπτώσεις βακτηριακής λοίμωξης.
- Ευαισθησία στην κοιλιακή χώρα, ειδικά στην πίεση πάνω από τη χοληδόχο κύστη (σημείο Murphy).
- Ίκτερο σε προχωρημένες καταστάσεις με απόφραξη του χοληδόχου πόρου.
Η χρόνια χολοκυστίτιδα συνδέεται με ήπιο, υποτροπιάζον πόνο και δυσπεπτικά συμπτώματα.
Διάγνωση
Η διάγνωση της χολοκυστίτιδας περιλαμβάνει:
- Υπερηχογράφημα άνω κοιλίας: Ανίχνευση χολόλιθων και σημείων φλεγμονής.
- Αιματολογικές εξετάσεις: Αυξημένα λευκοκύτταρα και δείκτες φλεγμονής (CRP, ALT, AST, ALP, χολερυθρίνη).
- Αξονική ή μαγνητική τομογραφία (MRCP): Για λεπτομερή απεικόνιση των χοληφόρων οδών.
- Σπινθηρογράφημα (HIDA scan): Χρήσιμο για την επιβεβαίωση απόφραξης του κυστικού πόρου.
Θεραπεία
Η θεραπευτική προσέγγιση εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης και περιλαμβάνει:
Συντηρητική αντιμετώπιση
- Ενδοφλέβια υγρά και αντιβιοτικά για τον έλεγχο της λοίμωξης.
- Διακοπή της σίτισης για την ξεκούραση της χοληδόχου κύστης.
- Αναλγητικά για την ανακούφιση από τον πόνο.
Χειρουργική Αντιμετώπιση
Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή είναι η θεραπεία εκλογής για την οξεία χολοκυστίτιδα, ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από υποτροπιάζοντα επεισόδια.
- Άμεση χολοκυστεκτομή (μέσα σε 72 ώρες) προτιμάται σε περισσότερες περιπτώσεις.
- Αναβολή χειρουργείου μπορεί να εφαρμοστεί αν η φλεγμονή είναι βαριά και απαιτείται αρχικά συντηρητική αγωγή.
Σε σοβαρές περιπτώσεις ή αντενδείξεις για χειρουργείο, μπορεί να γίνει διαδερμική χολοκυστοστομία ως προσωρινή λύση.
Η ανοιχτή χολοκυστεκτομή προτιμάται σε περιπτώσεις:
- Σοβαρής φλεγμονής και διάτρησης της χοληδόχου κύστης.
- Ανατομικών δυσκολιών λόγω προηγούμενων επεμβάσεων.
- Επιπλοκών που απαιτούν μεγαλύτερο έλεγχο του χειρουργικού πεδίου.
Πρόληψη
Η πρόληψη της χολοκυστίτιδας σχετίζεται άμεσα με την αποφυγή των παραγόντων κινδύνου:
- Υγιεινή διατροφή με έμφαση σε φυτικές ίνες και χαμηλή πρόσληψη λιπαρών.
- Διατήρηση υγιούς βάρους και αποφυγή απότομης απώλειας κιλών.
- Συστηματική φυσική δραστηριότητα.
Συμπέρασμα
Η χολοκυστίτιδα είναι μία σοβαρή φλεγμονώδης πάθηση που απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία. Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή παραμένει η πιο ασφαλής και αποτελεσματική λύση για τη μόνιμη αντιμετώπιση της νόσου, ενώ η πρόληψη με υγιεινές συνήθειες μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισής της.